بیوگرافی سید علی خامنهای – Seyyed Ali Khamenei
آیتالله سید علی حسینی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، از شخصیتهای برجسته و اثرگذار در تاریخ معاصر ایران محسوب میشود. برای ادامه مطلب با سایت اخبار اسپرت همراه ما باشید.
نام | آیتالله سید علی حسینی خامنهای |
---|---|
تولد | ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ |
محل تولد | مشهد، ایران |
ملیت | ایرانی |
سمت فعلی | رهبر جمهوری اسلامی ایران |
تعداد فرزندان | ۶ |
سید علی خامنهای چه کسی هست
سید علی حسینی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (۱۹ آوریل ۱۹۳۹ میلادی) در شهر مشهد متولد شد.
ملیت سید علی خامنهای
سید علی خامنهای ایرانی است.
اصالت سید علی خامنهای
سید علی خامنهای دارای اصالتی آمیخته از آذری و یزدی است.
مذهب سید علی خامنه ای
مذهب: شیعه دوازده امامی
عنوان مذهبی سید علی خامنه ای
عنوان مذهبی: آیتالله العظمی
حزب سیاسی سید علی خامنه ای
حزب جمهوری اسلامی (۱۳۶۶–۱۳۵۷)
جامعه روحانیت مبارز (۱۳۶۸–۱۳۵۶)
سن سید علی خامنه ای
سید علی خامنهای متولد 29 فروردین 1318 (برابر با 19 آوریل 1939) است. در حال حاضر او 91 ساله است.
سید علی خامنهای
سید علی خامنهای از چهرههای اثرگذار در تاریخ معاصر ایران محسوب میشود. او در جریان انقلاب اسلامی، دوران دفاع مقدس، شکلگیری ساختار جمهوری اسلامی و هدایت فکری، سیاسی و فرهنگی کشور، نقشی کلیدی ایفا کرده است. آشنایی با زندگی، دیدگاهها و فعالیتهای او برای فهم عمیقتر از تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دهههای اخیر، اهمیت فراوانی دارد.
تحصیلات آیتالله خامنهای
سید علی خامنهای از نوجوانی تحصیل در علوم دینی را آغاز کرد. از سن ۱۱ سالگی وارد حوزه علمیه مشهد شد و دروس مقدماتی و سطح حوزه را نزد استادانی چون پدرش سید جواد خامنهای، شیخ هاشم قزوینی و آیتالله سید محمدهادی میلانی فرا گرفت.
علاقه شدید به مطالعه، حافظه قوی و سختکوشی، باعث شد در مدت کوتاهی به مراتب بالای علمی برسد. او بهویژه در فقه، اصول، تفسیر و فلسفه اسلامی مهارت پیدا کرد.
زندگینامه سید علی خامنهای
دوران کودکی آیتالله سید علی خامنهای در خانوادهای مذهبی، زاهدانه و سادهزیست در شهر مشهد سپری شد. او در یکی از محلههای فقیرنشین این شهر، در خانهای کوچک و محقر که تنها یک اتاق و یک زیرزمین داشت، زندگی میکرد. در حدود پنجسالگی با کمک ارادتمندان پدر، خانهشان گسترش یافت و به سه اتاق تبدیل شد.
از سن چهار سالگی، همراه با برادرش سید محمد، به مکتبخانهای قرآنی رفت و آموزش ابتدایی قرآن را آغاز کرد. دوره ابتدایی را در مدرسه «دارالتعلیم دیانتی» گذراند و همزمان قرائت و تجوید قرآن را نزد قاریان محلی مشهد فرا گرفت.
سید علی خامنهای زندگینامه
تحصیلات حوزوی سید علی خامنهای از سنین نوجوانی آغاز شد. او کتاب «معالم الاصول» را نزد سید حسینی سیستانی و کتاب «شرح لمعه» و سایر متون فقهی را نزد پدرش و شیخ هاشم قزوینی آموخت. در سال ۱۳۳۴ به درس خارج فقه آیتالله میلانی راه یافت.
در سال ۱۳۳۵ برای ادامه تحصیل به نجف رفت و از محضر استادانی چون سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی بهره برد، اما بهدلیل مخالفت پدر، از نجف بازگشت.
در همان سال، از آیتالله میلانی اجازه روایت دریافت کرد. در سال ۱۳۳۷ به قم رفت، در مدرسه حجتیه اقامت گزید و در دروس آیتالله بروجردی و امام خمینی شرکت کرد. او پنج سال اقامت در قم را به تدریس، مطالعه، و مباحثه گذراند.
در سال ۱۳۴۳، بهدنبال نابینایی پدر، به مشهد بازگشت و تا سال ۱۳۴۹ در درس آیتالله میلانی شرکت نمود.
خانواده سید علی خامنهای
-
پدر: آیتالله سید جواد خامنهای، روحانیای با اصالت آذربایجانی و زندگی سادهزیست. از respected علما در مشهد و فردی مورد احترام در میان مردم بود.
-
مادر: خدیجه میردامادی، بانویی اهل تقوا از خانوادهای اهل نجف و یزد، که نقش مهمی در تربیت فرزندان ایفا کرد.
پدر خانواده تنها منبع درآمد بود و زندگی بسیار سادهای داشتند. آیتالله خامنهای در بیان خاطرات کودکیاش بارها به سختیهای معیشتی اشاره کرده است:
“کودکی ما با رنج و زحمت گذشت. گاهی شبها شام نداشتیم… من لباسهای وصلهدار میپوشیدم.”
سید علی خامنهای و پدرش
آموزشهای ابتدایی دینی سید علی خامنهای با راهنمایی مستقیم پدرش، سید جواد خامنهای، آغاز شد. او اولین آموزگار قرآن فرزندش بود. همزمان با تحصیل در کلاس پنجم دبستان، مقدمات علوم حوزوی را در مدرسه سلیمانخان مشهد فرا گرفت و بخشی از دروس را در خانه نزد پدرش آموخت.
این دوران مصادف بود با حضور نواب صفوی در مشهد و دیدار او با آیتالله خامنهای جوان، که تأثیر زیادی بر نگاه سیاسی و اجتماعی او گذاشت. او دوره سطح را در مدرسه نواب گذراند و تا پایان سال دوم دبیرستان، همزمان در نظام آموزشی کلاسیک و حوزوی ادامه تحصیل داد.
بیوگرافی سید علی خامنهای
آیتالله سید علی حسینی خامنهای یکی از برجستهترین و تأثیرگذارترین چهرههای سیاسی، مذهبی و انقلابی معاصر ایران بهشمار میرود. وی در سال ۱۳۶۸، پس از درگذشت امام خمینی، به عنوان دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.
او پیشتر نماینده مجلس خبرگان، رئیسجمهور (دو دوره پیاپی از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸)، عضو شورای انقلاب و امام جمعه تهران بود.
با پیشینهای غنی در مبارزات انقلابی، فعالیتهای علمی و فرهنگی، و نقشآفرینی در سیاست داخلی و خارجی ایران، جایگاه آیتالله خامنهای در تاریخ معاصر کشور بیبدیل است.
سید علی خامنه ای کیست
نام کامل : سید علی حسینی خامنهای
متولد : ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (۱۹ آوریل ۱۹۳۹)
محل تولد : مشهد، ایران
نقش فعلی: رهبر جمهوری اسلامی ایران
تحصیلات سید علی خامنهای
مکان تحصیل: حوزه علمیه قم (۱۳۳۷–۱۳۴۳)
تحصیل کوتاهمدت: حوزه علمیه نجف (۱۳۳۶–۱۳۳۷)
او ابتدا در مشهد تحصیل کرد و سپس برای مدت کوتاهی به نجف اشرف رفت تا از دروس علمای برجسته آن دیار استفاده کند. اما بهدلیل مخالفت پدرش با اقامت طولانی، به ایران بازگشت. در سال ۱۳۳۷ به حوزه علمیه قم رفت و در آنجا از محضر بزرگانی چون آیتالله بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی بهرهمند شد.
تحصیلات حوزوی سید علی خامنهای
در حوزه قم، خامنهای بهعنوان طلبهای فعال و جدی شناخته میشد. او علاوه بر فقه و اصول، به تفسیر قرآن، فلسفه، تاریخ اسلام و معارف اهل بیت (ع) علاقهمند بود. از استادانش میتوان به:
-
آیتالله سید حسین طباطبایی بروجردی (فقه)
-
امام خمینی (ره) (فقه، اصول، سیاست اسلامی)
-
علامه طباطبایی (فلسفه و تفسیر)
اشاره کرد. او پس از بازگشت به مشهد در سال ۱۳۴۳، به تدریس، تحقیق و فعالیت سیاسی پرداخت.
زندگینامه سید علی خامنهای
فعالیت سیاسی سید علی خامنهای در بستر مذهبی و انقلابی شکل گرفت. در خانوادهای دینی و مبارز به دنیا آمد و فضای خانهاش سرشار از روحیه مقاومت و عدالتطلبی بود. سه حادثه مهم که مسیر سیاسی او را شکل دادند عبارتاند از:
-
اصلاحات ارضی شاه و سرکوب دین و سنت
-
ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر محمد مصدق
-
دیدار تأثیرگذار با نواب صفوی
زندگی سید علی خامنهای
اولین برخورد جدی او با سیاست در سال ۱۳۳۱، طی دیدار با نواب صفوی اتفاق افتاد. این دیدار تأثیری عمیق بر روحیه انقلابی او گذاشت و ذهنش را نسبت به ظلم و فساد رژیم پهلوی بیدار کرد.
در سال ۱۳۳۶، برای نخستین بار با امام خمینی (ره) دیدار کرد و از آن پس خود را پیرو فکری و سیاسی ایشان دانست. در سال ۱۳۴۱، با آغاز نهضت امام، در مشهد نقش فعال تبلیغی برعهده گرفت و پیامهای امام را به علما و مردم منتقل میکرد.
او مأموریت داشت حادثه حمله به مدرسه فیضیه قم را روایت کند و افکار عمومی را نسبت به سرکوب رژیم پهلوی آگاه سازد. در سالهای بعد، بارها بازداشت، تبعید و زندانی شد.
سید علی خامنهای زندگینامه
پدر وی، آیتالله سید جواد خامنهای، از علمای پرهیزگار و سادهزیست آذریتبار بود که در نجف اشرف متولد شد. پدربزرگش، سید حسین خامنهای، از فقهای تبریز و امام جماعت مسجد جامع آن شهر بود.
سید جواد پس از سالها تحصیل در نجف، به مشهد مهاجرت کرد و در مساجد گوهرشاد و بازار به اقامه نماز و امور دینی پرداخت. او همواره مورد احترام مردم و علما بود و سبک زندگی ساده و پرهیزگارانهاش تأثیر عمیقی بر فرزندانش گذاشت.
سید علی خامنهای بیوگرافی
سید علی خامنهای در خانوادهای نسبتاً پرجمعیت به دنیا آمد. ازدواج نخست پدرش سه دختر داشت که همگی در کودکی فوت کردند. از همسر دوم او، خدیجه میردامادی، پنج فرزند (چهار پسر و یک دختر) متولد شد.
برادران او، سید محمد و سید هادی خامنهای، هر دو روحانی و در مقاطع مختلف دارای مسئولیتهای سیاسی بودند. سید محمد خامنهای در دوره اول مجلس شورای اسلامی عضو بود و در حمله تروریستی مجروح شد.
خواهر او، بدری سادات خامنهای، همسر علی تهرانی بود که در دورهای از منتقدان حکومت به شمار میرفت. در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱، رهبر انقلاب با صدور بیانیهای از مواضع او اعلام برائت کرد.
برادر دیگرش، سید حسن خامنهای، روحانی نیست و در نهادهای اجرایی همچون وزارت نفت فعالیت داشته است.
زندگی شخصی سید علی خامنهای
آیتالله خامنهای زندگی شخصی بسیار سادهای دارد. از جوانی به شعر و ادبیات فارسی و عربی علاقهمند بود و خود نیز دستی در سرودن شعر دارد. همچنین با موسیقی سنتی ایرانی آشنایی داشته و به نویسندگی نیز توجه نشان داده است.
او همواره از نمایش زندگی شخصی و خانوادگی در رسانهها پرهیز کرده و تأکید داشته که زندگی رهبر باید ساده و مردمی باقی بماند.
همسر سید علی خامنهای
در اوایل پاییز سال ۱۳۴۳، با منصوره خجسته باقرزاده ازدواج کرد. همسر وی در خانوادهای مذهبی و فرهنگی در مشهد رشد یافت. اگرچه فعالیت سیاسی نداشته، اما در مراسم مذهبی، دیدار با خانواده شهدا و محافل دینی حضور فعالی داشته است.
با وجود جایگاه اجتماعی همسر رهبر، تاکنون هیچ عکس رسمی از ایشان منتشر نشده و ترجیح بر حفظ حریم خصوصی خانواده بوده است.
فرزندان سید علی خامنهای
آیتالله خامنهای دارای شش فرزند (چهار پسر و دو دختر) است:
-
دختران: بشری و هدی
-
پسران: مصطفی، مجتبی، مسعود (محسن) و میثم
وی بارها اعلام کرده که فرزندانش اجازه فعالیت اقتصادی یا دولتی ندارند تا هیچگونه شائبهای از رانت یا فساد متوجه خانوادهاش نباشد.
بچههای سید علی خامنهای
فرزندان پسر او بیشتر در زمینههای فرهنگی، علمی و مذهبی فعالیت دارند. در این میان، سید مجتبی خامنهای بهعنوان فردی شناختهشدهتر در رسانهها معرفی میشود و برخی نقش او را در مشاورههای سیاسی مؤثر میدانند.
دیگر فرزندان نیز عمدتاً دور از رسانه و بدون حضور مستقیم در سیاست رسمی کشور، در فعالیتهای فکری یا پژوهشی مشغولاند.
تدریس سید علی خامنهای
آیتالله خامنهای از دهههای پیش از انقلاب، به تدریس دروس حوزوی مشغول بود. او در مشهد، دروس سطح عالی مانند «رسائل»، «مکاسب» و «کفایه» را تدریس میکرد. پس از انقلاب، با وجود مسئولیتهای اجرایی، تدریس را کنار نگذاشت.
از سال ۱۳۶۹، تدریس درس خارج فقه را آغاز کرد. او در این دروس، مباحثی نظیر «جهاد»، «قصاص»، «مکاسب محرمه» و «ولایت فقیه» را مورد بحث قرار داده است. جلسات فقهی او با حضور صدها طلبه و روحانی برگزار میشود و از جلسات مهم و پرنفوذ حوزه علمیه قم بهشمار میرود.
ادبیات سید علی خامنهای
سید علی خامنهای علاقهای دیرینه به ادبیات فارسی دارد. او در نوجوانی با آثار شاعران کلاسیک ایرانی چون حافظ، سعدی، مولوی و فردوسی آشنا شد و بعدها به ادبیات معاصر و خارجی نیز توجه نشان داد.
او بارها در سخنرانیهای عمومی بر اهمیت زبان فارسی تأکید کرده و آن را بخش جداییناپذیر هویت فرهنگی و دینی ملت ایران دانسته است. در سال ۱۳۹۸، او نسبت به هجوم واژگان بیگانه هشدار داد و رسانهها را به دفاع از زبان فارسی فراخواند.
شعر آیتالله خامنهای
علاقه خامنهای به شعر، جنبهای شخصی و فرهنگی از زندگی اوست. او با تخلص “امین” از دوران جوانی شعر میسرود. اشعارش عمدتاً در قالب غزل و با مضامین مذهبی، اخلاقی، عرفانی و انقلابی بودهاند.
در دوران حضور در انجمنهای ادبی مشهد، از جمله انجمنهای «فردوسی» و «فرّخ»، با شعرای معاصر در ارتباط بود. دفتر شعری او با عنوان “سفینه غزل” در دوران ساواک ضبط شد و هرگز به او بازگردانده نشد.
دیدار شاعران با رهبر
دیدار شاعران با رهبر، سنتی سالانه است که در ماه رمضان برگزار میشود. این دیدارها که از دوران ریاستجمهوری خامنهای آغاز شده، پس از رهبری نیز ادامه یافته و تبدیل به محفلی فرهنگی شده است.
در این جلسات، شاعران از ایران و کشورهای مختلف از جمله افغانستان، تاجیکستان، ترکیه، عراق، هند و آذربایجان حضور مییابند و اشعار خود را قرائت میکنند. این جلسات، از دید هواداران، به ارتقاء شعر انقلاب اسلامی کمک کردهاند، اگرچه برخی آنها را یکسویه و محدود به جریان خاصی از ادبیات میدانند.
مرجعیت سید علی خامنهای
با درگذشت آیتالله محمدعلی اراکی در سال ۱۳۷۳، بحث مرجعیت آیتالله خامنهای جدی شد. او نخستین رساله عملیه خود را در سال ۱۳۷۱ منتشر کرد.
برخی از علما و مراجع قم و مشهد، او را بهعنوان مرجع تقلید معرفی کردند. در مقابل، شخصیتهایی چون آیتالله حسینعلی منتظری و سید محمدحسین فضلالله دیدگاه متفاوتی درباره جایگاه مرجعیت او داشتند.
بر اساس بازنگری قانون اساسی در سال ۱۳۶۸ و توصیه امام خمینی، شرط مرجعیت برای رهبری الزامی نیست و اجتهاد و عدالت برای تصدی این جایگاه کافی است.
سید علی خامنهای رهبر ایران
بر اساس گزارش «اکونومیست» درباره شاخص دموکراسی، نظام جمهوری اسلامی ایران در زمره رژیمهای اقتدارگرا طبقهبندی شده است. خامنهای در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ از سوی مجله فوربز، در میان ۲۰ فرد قدرتمند جهان معرفی شد.
با این حال، منتقدان او معتقدند که رهبریاش بهگونهای متمرکز است که فضای انتقاد و گفتوگو را محدود کرده است. بسیاری از تصمیمگیریهای کلان کشور در حوزههای سیاست داخلی و خارجی، مستقیماً زیر نظر او اتخاذ میشود.
جایگاه خامنهای در جهان
ناظران بینالمللی مانند کریم سجادپور خامنهای را از قدرتمندترین رهبران خاورمیانه میدانند. او از طریق نهادهای امنیتی، نظامی و رسانهای وفادار، قدرت خود را اعمال میکند.
در عین حال، نهادهایی مانند گزارشگران بدون مرز و عفو بینالملل بارها از سرکوب آزادی بیان در ایران انتقاد کردهاند. در سال ۲۰۲۴، شرکت متا حسابهای رسمی مربوط به او را بهدلیل نقض سیاستهای خشونت و نفرتپراکنی مسدود کرد.
دیدگاههای اقتصادی خامنهای
آیتالله خامنهای الگوی اقتصادی مطلوب خود را مبتنی بر دو اصل میداند:
-
افزایش ثروت ملی
-
توزیع عادلانه ثروت و رفع محرومیت
در سال ۱۳۸۹، او سیاست اقتصاد مقاومتی را مطرح کرد که بر تقویت تولید داخلی، کاهش وابستگی به نفت و افزایش تابآوری در برابر تحریمها تأکید دارد. او همچنین در سالهای اخیر از رونق صادرات غیرنفتی و جهش تولید ملی حمایت کرده است.
پسران سید علی خامنهای
۱. مصطفی خامنهای
-
متولد دهه ۱۳۴۰ شمسی
-
روحانی و استاد در حوزه علمیه قم
-
شخصیتی آرام و کمحاشیه
-
گفته میشود بیشترین شباهت فکری و رفتاری را به پدر دارد
-
فعال در زمینههای دینی و فرهنگی
۲. مجتبی خامنهای
-
متولد حدود ۱۳۴۸
-
روحانی با نفوذ سیاسی بیشتر نسبت به سایر برادران
-
در دوران جنگ ایران و عراق در جبههها حضور داشت
-
همسر او، دختر غلامعلی حداد عادل، از چهرههای برجسته اصولگراست
-
از او بهعنوان یکی از گزینههای احتمالی برای جانشینی پدر نام برده میشود
۳. میثم خامنهای
-
پژوهشگر حوزه علوم انسانی
-
چهرهای آکادمیک و کمحاشیه
-
کمتر در فعالیتهای سیاسی حضور دارد و بیشتر به تحقیقات فرهنگی مشغول است
۴. مسعود (محسن) خامنهای
-
فعالیت رسمی سیاسی یا رسانهای ندارد
-
در حوزه حفظ و مستندسازی خاطرات پدر فعال است
-
مدیریت سایت رسمی رهبر انقلاب را نیز بر عهده دارد
خانه سید علی خامنهای
رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیتالله سید علی خامنهای، در مجموعهای موسوم به «بیت رهبری» واقع در مرکز شهر تهران سکونت دارد. این مکان نهتنها محل زندگی، بلکه دفتر اصلی فعالیتهای سیاسی، فرهنگی و مذهبی او بهشمار میرود.
این مجموعه در منطقهای محصور میان خیابانهای پاستور، فلسطین، آذربایجان و ایران قرار دارد. برخلاف تصور برخی، معماری این مجموعه ساده و بیزرقوبرق است. حفاظت این منطقه برعهده سپاه حفاظت ولیامر است و دسترسی عمومی به آن بهشدت محدود میباشد.
خانه سید علی خامنهای در پاستور
پیش از رهبری، آیتالله خامنهای در یکی از خانههای سنتی و باغدار خیابان پاستور تهران زندگی میکرد. این خانه بعدها تخلیه شد و او به مجموعه کنونی «بیت رهبری» منتقل گردید.
این مکان امروزه محل برگزاری دیدارهای مردمی، دیدارهای دیپلماتیک، نشستهای رسمی، جلسات فرهنگی و مراسم مذهبی است.
ثروت سید علی خامنهای
آیتالله خامنهای بارها در سخنرانیهای عمومی، بر زندگی ساده و بیتجمل خود تأکید کرده و گفته که از نذورات مردمی زندگی میکند و حقوقی دریافت نمینماید.
با این حال، در گزارشهایی چون گزارش خبرگزاری رویترز در سال ۲۰۱۳، ادعا شده که داراییهایی به ارزش تقریبی ۹۵ میلیارد دلار تحت مدیریت نهادهایی است که به رهبری وابستهاند، مانند:
-
ستاد اجرایی فرمان امام
-
بنیاد مستضعفان
منتقدان میگویند بخشی از این اموال حاصل مصادره داراییهای مردم و اقلیتهای مذهبی پس از انقلاب بوده و خواهان شفافسازی مالیاند. در مقابل، منابع رسمی این ادعاها را نادرست، مغرضانه و بخشی از پروژه تخریب رسانهای معرفی کردهاند.
شایعات در خصوص سید علی خامنهای
در سالهای گذشته، شایعاتی درباره وضعیت سلامت رهبر جمهوری اسلامی در فضای رسانهای منتشر شده است. برخی رسانههای بینالمللی مدعی ابتلای او به بیماریهای خون، سرطان و مشکلات داخلی بودهاند.
با این حال، خامنهای در بیشتر مواقع در مراسم رسمی، نماز جمعه، دیدارهای مردمی و سخنرانیها حضور فعال داشته و دفتر رهبری این اخبار را همواره تکذیب و آنها را بخشی از عملیات روانی دشمنان معرفی کرده است.
سید علی خامنهای و سرطان پروستات
در سال ۲۰۱۵، برخی رسانههای خارجی مدعی شدند که آیتالله خامنهای به سرطان پروستات در مرحله پیشرفته مبتلا شده و امیدی به بهبود او نیست.
این خبر بهطور رسمی تأیید نشد و منابع داخلی آن را شایعهای بیاساس دانستند که با هدف ایجاد ناآرامی و بیثباتی منتشر شده است.
وضعیت جسمانی سید علی خامنهای
در شهریور ۱۳۹۳ (سپتامبر ۲۰۱۴)، وبسایت رسمی رهبری اعلام کرد که آیتالله خامنهای تحت عمل جراحی پروستات قرار گرفته است.
دکتر علیرضا مرندی، پزشک معالج وی، اعلام کرد که عمل موفقیتآمیز بوده و با خواست شخصی خامنهای صورت گرفته است. چند روز پس از عمل، او از بیمارستان مرخص شد و با انتشار ویدئوهایی از نشاط و بهبودی خود خبر داد.
درگذشت شایعهشده سید علی خامنهای
در آذر ۱۳۹۹، شایعاتی در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه حال رهبر وخیم شده و دیدار او با رئیسجمهور وقت، حسن روحانی، لغو شده است. این خبر بهسرعت از سوی دفتر رهبری تکذیب شد.
در شهریور ۱۴۰۱ نیز برخی رسانهها مدعی بستریشدن او بهدلیل جراحی جدید شدند. در پاسخ، ویدئویی از حضور او در یک مراسم مذهبی منتشر شد. با این حال، رسانههایی مانند نیویورک تایمز همچنان بر وجود مشکلات جسمی او تأکید داشتند.
دست راست سید علی خامنهای
در روز ۶ تیر ۱۳۶۰، در مسجد ابوذر تهران، آیتالله خامنهای در حین سخنرانی، مورد سوءقصد قرار گرفت.
بمبی در دستگاه ضبط صوت تعبیه شده بود که منفجر شد و موجب آسیبدیدگی شدید او از ناحیه سینه، کتف و دست راست گردید. در پی آن، دست راست او دچار فلج دائمی شد. این حادثه سبب شناختهشدن بیشتر او در سطح ملی شد و تا امروز، محدودیت حرکتی در دست راست او مشهود است.
خامنهای قبل از انقلاب
در دهه ۱۳۴۰، آیتالله خامنهای یکی از روحانیون فعال سیاسی بود که بهشدت تحت نظر ساواک قرار داشت.
-
در خرداد ۱۳۴۲ در بیرجند، پس از سخنرانی درباره حمله به فیضیه، بازداشت و به مشهد منتقل شد.
-
در دی همان سال، در سفر به زاهدان، مجدداً بازداشت گردید.
او در این دوران با طلاب انقلابی جلسات مخفی، تفسیر قرآن، آموزش ایدئولوژی اسلامی و ترجمه متون دینی برگزار میکرد.
بازداشت سید علی خامنهای
در فاصله سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۳، آیتالله خامنهای چندین بار توسط ساواک بازداشت شد و مدتها در زندانهایی مانند کمیته مشترک ضدخرابکاری در تهران زندانی بود.
منزل او بارها توسط نیروهای امنیتی تفتیش شد و کتابها و دستنوشتههایش ضبط گردید. با وجود همه این فشارها، او پس از آزادی، فعالیتهای خود در زمینه سیاسی، فرهنگی و مذهبی را با قدرت ادامه داد.
تبعید سید علی خامنهای
در اواخر سال ۱۳۵۶، خامنهای به مدت سه سال به ایرانشهر تبعید شد.
او بعدها به جیرفت و سپس کهنوج منتقل شد و با برگزاری سخنرانیها و ارتباط با مبارزان محلی، نقش موثری در ترویج اندیشههای انقلابی ایفا کرد.
پیروزی انقلاب و سید علی خامنهای
در دی ۱۳۵۷، با تشکیل شورای انقلاب توسط امام خمینی، خامنهای به تهران آمد و در کمیته تبلیغات و شورای انقلاب نقش کلیدی داشت.
در کنار دیگر مبارزان، در تظاهرات، تحصنها و صدور بیانیههای اعتراضی حضور فعالی داشت.
با بازگشت امام خمینی در ۱۲ بهمن و اعلام بیطرفی ارتش در ۱۵ بهمن، انقلاب سرعت گرفت و سرانجام در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
آیتالله خامنهای پس از انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، آیتالله سید علی خامنهای به یکی از چهرههای تأثیرگذار و تصمیمساز جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد. او در فرآیند تثبیت نظام، مبارزه با تهدیدهای داخلی و خارجی، و ساختارسازی نهادی، نقش کلیدی ایفا کرد. مسئولیتهایی چون عضویت در شورای انقلاب، امامت جمعه تهران، عضویت در مجلس، ریاستجمهوری و در نهایت رهبری کشور از جمله مناصبی بود که به وی سپرده شد.
خامنهای عضویت در شورای انقلاب
شورای انقلاب به دستور امام خمینی در آبان ۱۳۵۷ تشکیل شد تا هدایت سیاسی کشور را پیش از سقوط رژیم پهلوی بهعهده بگیرد. آیتالله خامنهای در دیماه همان سال با پیشنهاد شهید مطهری به عضویت شورا درآمد. او در این شورا، در تعامل با گروههای مختلف انقلابی، تنظیم سیاستهای گذار قدرت، و تصمیمگیریهای امنیتی و اجتماعی نقش مهمی ایفا کرد.
در تیر ۱۳۵۸، خامنهای بهعنوان معاون امور انقلاب در وزارت دفاع منصوب شد و همزمان عضویت در کمیسیون امنیتی وزرا، سرپرستی مرکز اسناد انقلاب و فرماندهی اولیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نیز بهعهده گرفت.
تاریخچه انتخاباتی خامنهای
در اسفند ۱۳۵۸، آیتالله خامنهای برای شرکت در نخستین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از مسئولیت خود در سپاه پاسداران کنارهگیری کرد. او با حمایت طیف وسیعی از نیروهای انقلابی، از حوزه انتخابیه تهران به مجلس راه یافت.
در مجلس اول، وی ریاست کمیسیون دفاع را بر عهده گرفت و نقش مهمی در تدوین سیاستهای نظامی و پشتیبانی جبههها ایفا کرد. حضور میدانی او در خطوط مقدم جبههها باعث شد که در بسیاری از جلسات مجلس حضور نداشته باشد. پس از ترور نافرجام در تیر ۱۳۶۰ و سپس انتخابش به عنوان رئیسجمهور در مهر همان سال، او از مجلس خارج شد.
ریاست جمهوری خامنهای
در سال ۱۳۶۰، پس از عزل ابوالحسن بنیصدر، آیتالله خامنهای بهعنوان دومین رئیسجمهور ایران انتخاب شد. دوره ریاستجمهوری او همزمان با دوران دشوار جنگ تحمیلی، تحریمهای بینالمللی و بیثباتی داخلی بود.
او دو دوره پیاپی این مسئولیت را بر عهده داشت و در این مدت، با امام خمینی همکاری نزدیکی داشت. ریاستجمهوری وی باعث تقویت ساختار قوه مجریه و شکلگیری نهادهایی مؤثر در بازسازی کشور پس از جنگ شد.
خامنهای امام جمعه تهران
آیتالله خامنهای در ۲۴ دی ۱۳۵۸ با حکم امام خمینی، به امامت جمعه تهران منصوب شد. او تاکنون بیش از ۲۴۰ خطبه نماز جمعه ایراد کرده است.
-
دوره اول (۱۳۵۸–۱۳۶۰): با استقبال گسترده مردم برگزار میشد و با ترور نافرجام در تیر ۱۳۶۰ به پایان رسید.
-
دوره دوم (۱۳۶۰–۱۳۶۸): با وجود تهدیدهای امنیتی مانند بمبگذاری سال ۱۳۶۳، خطبهها ادامه یافت.
-
دوره سوم (۱۳۶۸ به بعد): پس از رهبری، نمازهای جمعه تنها در برهههای حساس مانند پس از ترور قاسم سلیمانی در دی ۱۳۹۸ برگزار شد.
ترور نافرجام سید علی خامنهای
در ۶ تیر ۱۳۶۰، در جریان سخنرانی در مسجد ابوذر تهران، بمبی که در ضبط صوت جاسازی شده بود منفجر شد و خامنهای به شدت مجروح شد؛ بهویژه در ناحیه دست راست و سینه.
سازمان مجاهدین خلق مسئول این اقدام معرفی شد. پس از چند ماه درمان، او به صحنه سیاسی بازگشت و محبوبیتش بهویژه در میان نیروهای انقلابی افزایش یافت.
ترور آیتالله خامنهای
این حادثه در ادامه سلسله حملات تروریستی سال ۱۳۶۰ از سوی گروههای معارض صورت گرفت. در مسجد ابوذر، بمب به قلب او بسیار نزدیک بود و آسیب شدید وارد کرد.
این انفجار همزمان با اقدامات مشابه مانند انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی و ترورهای گسترده دیگر بود. گروههایی مانند سازمان مجاهدین خلق و گروه فرقان از مظنونان اصلی این اقدامات معرفی شدند.
رهبری جمهوری اسلامی ایران
پس از درگذشت امام خمینی در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان رهبری با تشکیل جلسهای فوری، آیتالله خامنهای را به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران انتخاب کرد. این تصمیم در شرایطی حساس و بدون تعیین جانشین رسمی از سوی امام صورت گرفت.
در دوران رهبری او، ساختارهای نظامی، فرهنگی و اقتصادی جمهوری اسلامی بازطراحی و مستحکمتر شد. سیاستهایی چون مقاومت در برابر غرب، گسترش نفوذ منطقهای و تقویت برنامه هستهای ایران از محورهای این دوره بودهاند.
دوران ریاستجمهوری خامنهای
در سالهای ریاستجمهوری، خامنهای برای ساختارسازی نهاد ریاستجمهوری تلاش کرد. او با تشکیل دفتر مشورتی، توسعه معاونتها و تدوین قوانین مربوط به اختیارات ریاستجمهوری، این نهاد را از حالت نمادین خارج کرد.
در سال ۱۳۶۵، قانون اختیارات رئیسجمهور تصویب شد. او همچنین به عنوان رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ در هماهنگی عملیات و تأمین منابع جنگ نقش کلیدی داشت. در عرصه سیاست خارجی، سفرهایی به کشورهای اسلامی، شرق آسیا و سازمان ملل انجام داد و دیدگاه ایران را در مجامع جهانی بیان کرد.
نقش خامنهای در شورای عالی انقلاب فرهنگی
در ۸ شهریور ۱۳۶۲، امام خمینی طی حکمی، خامنهای را مأمور به اصلاح ساختار ستاد انقلاب فرهنگی کرد. با اضافه شدن نمایندگان دولت، دانشگاه و دانشجویان، این نهاد تقویت شد.
در آذر ۱۳۶۳، این ستاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر نام داد و با ریاست خامنهای، مأموریتهای مهمی در بازسازی فرهنگی کشور، بومیسازی آموزش و مقابله با تهاجم فرهنگی بر عهده گرفت.
در دوران رهبری نیز، او نقش فعالی در تعیین اعضا، جهتگیریهای راهبردی، و حمایت از تولیدات علمی و فرهنگی ایفا کرده است.
خامنهای و مجمع تشخیص مصلحت
با افزایش اختلافات میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، در سال ۱۳۶۶ امام خمینی فرمان تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام را صادر کرد. خامنهای به عنوان نخستین رئیس این نهاد منصوب شد.
او در این جایگاه، به حل تعارضهای ساختاری، تنظیم سیاستهای کلی و ایجاد پل ارتباطی میان نهادهای تقنینی و نظارتی پرداخت. این مجمع در دوران رهبری او نیز، به نهادی با اختیارات فراقوهای تبدیل شد.
رهبری سید علی خامنهای
در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان در جلسهای تاریخی موضوع جانشینی امام را بررسی کرد. پس از استعفای آیتالله منتظری از قائممقامی، بحث بر سر رهبری فردی یا شورایی مطرح شد.
در نهایت، با سخنرانی اکبر هاشمی رفسنجانی و رأیگیری اعضا، آیتالله خامنهای با ۶۰ رأی از ۷۴ عضو بهعنوان رهبر موقت انتخاب شد. پس از اصلاح قانون اساسی و حذف شرط مرجعیت در مرداد ۱۳۶۸، رهبری او بهصورت رسمی و دائمی تثبیت شد.
برگزیدن رهبر جمهوری اسلامی ایران
روند انتخاب آیتالله خامنهای به عنوان رهبر، از پیچیدهترین و مهمترین مقاطع تاریخ جمهوری اسلامی بود. در غیاب جانشین رسمی، مجلس خبرگان با فوریت وارد عمل شد. با وجود مخالفت ابتدایی خامنهای، در نهایت وی با اکثریت آرا برگزیده شد.
اصلاح قانون اساسی در مرداد ۱۳۶۸ و برگزاری همهپرسی سراسری نیز پایههای قانونی این رهبری را استوار کرد. این روند نشانگر انسجام سیاسی نیروهای انقلابی در آن مقطع حساس بود.
ویژگیهای دوران رهبری سید علی خامنهای
-
تقویت نهادهای نظامی بهویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
-
گسترش حوزه نفوذ منطقهای ایران در قالب محور مقاومت
-
تأکید بر استقلال سیاسی و اقتصادی و مقابله با نفوذ غرب
-
مقابله با تحریمهای گسترده ایالات متحده و اتحادیه اروپا
-
حمایت از توسعه فناوری هستهای بهعنوان حق مسلم ملت ایران
-
هدایت فضای فرهنگی کشور با تأکید بر مفاهیم عدالت، مقاومت فرهنگی و انقلاب فرهنگی
دیدگاههای نظامی خامنهای
خامنهای بر تقویت توان دفاعی ایران بهعنوان یک اولویت استراتژیک تأکید دارد. او معتقد است که برای جلوگیری از تهاجم، توان موشکی و بازدارندگی نظامی باید حفظ شود.
پس از ترور قاسم سلیمانی در دی ۱۳۹۸، خامنهای وعده “انتقام سخت” داد و خواستار خروج آمریکا از منطقه شد. درباره تسلیحات هستهای، او فتوایی صادر کرده که استفاده از این سلاحها را حرام میداند؛ اما برخی نهادهای بینالمللی درباره شفافیت این مواضع ابراز تردید کردهاند.
سیاست داخلی سید علی خامنهای
دوران رهبری خامنهای همراه با تحولات متعدد در ساختار سیاسی کشور بوده است. روابط او با رؤسای جمهور مختلف متفاوت بوده:
-
با هاشمی رفسنجانی: رابطهای نزدیک و همسو
-
با سید محمد خاتمی: رابطهای محتاطانه و سردتر
-
با محمود احمدینژاد: در ابتدا همسو، اما بعدها پرتنش
-
با حسن روحانی: حمایت اولیه، ولی پس از خروج آمریکا از برجام، فاصله بیشتر شد
او همچنین با تأکید بر خودکفایی علمی، از واکسن داخلی کرونا حمایت کرد و واردات واکسنهای غربی مانند فایزر و مدرنا را ممنوع اعلام نمود.
سیاست خارجی سید علی خامنهای
خامنهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی را بر پایه اصولی چون مبارزه با استکبار، دفاع از مظلومان و حمایت از محور مقاومت تعریف کرده است.
او بهشدت با نفوذ ایالات متحده و رژیم صهیونیستی در منطقه مخالف است و حمایت از فلسطین، لبنان، سوریه، عراق و یمن را در اولویت میداند. همچنین بارها درباره آزار مسلمانان میانمار (روهینگیا) موضعگیری کرده و خواستار حمایت از «ملتهای مقاوم» شده است.
فعالیتهای سیاسی خامنهای
فعالیت سیاسی خامنهای از دهه ۱۳۳۰ آغاز شد. او یکی از نخستین روحانیون حامی امام خمینی (ره) بود. بهدلیل فعالیتهای سیاسی، بارها بازداشت، زندانی و تبعید شد.
سخنرانیهای افشاگرانهاش در مشهد، تهران، تبریز و سایر شهرها در آگاهسازی مردم علیه رژیم پهلوی تأثیرگذار بود. این فعالیتها در نهایت زمینهساز حضور جدی او در جریان انقلاب اسلامی شد.
خدمات نظامی و پیشینه فقهی سید علی خامنهای
موضوع | جزئیات | موضوع | جزئیات |
وفاداری نظامی | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران | زمینه فقهی | اصول فقه، تفسیر قرآن |
خدمت/شاخه نظامی | سپاه پاسداران، ستاد جنگهای نامنظم، قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا | تحصیلات حوزوی | درس سطح، درس خارج |
سالهای خدمت نظامی | ۱۳۵۸؛ ۱۳۶۰–۱۳۵۹؛ ۱۳۶۲–۱۳۶۰ | محل تحصیل | حوزه علمیه قم، نجف، خراسان |
فرماندهی/عملیاتها | فرمانده سپاه پاسداران، قرارگاه خاتمالانبیا؛ شورش کردها، جنگ ایران و عراق | مرتبه حوزوی | آیتالله العظمی |
ترجمههای سید علی خامنهای
آیتالله سید علی خامنهای افزون بر فعالیتهای سیاسی، مذهبی و اجرایی، در عرصه فرهنگی نیز فعال بوده است. او بهعنوان مترجم متون دینی و فکری از زبان عربی به فارسی شناخته میشود. این ترجمهها عمدتاً شامل آثار برجسته متفکران اسلامی است که با هدف ترویج معارف اسلامی و تقویت بنیانهای فکری جامعه انجام شدهاند.
از جمله ترجمههای مهم او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
“المستقبل لهذا الدین” اثر سید قطب: اثری درباره آینده اسلام در جهان معاصر
-
“صلح امام حسن (ع)” نوشته شیخ راضی آلیاسین: تحلیلی تاریخی و کلامی از صلح امام حسن (ع)
آثار و تالیفات سید علی خامنهای
آیتالله خامنهای دارای تألیفات متعددی در حوزه اندیشه اسلامی، قرآنپژوهی، اخلاق و تحلیل سیاسی است. آثار او اغلب حاصل سخنرانیها، تدریسها و تأملات او در سالهای پیش و پس از انقلاب اسلامی است.
برخی از آثار شاخص او عبارتاند از:
-
“طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن”
مجموعهای از سخنرانیهای او در مشهد، با موضوع اصول و مبانی اندیشه اسلامی بر اساس آیات قرآن -
“پرتویی از نهجالبلاغه”
شرح و تفسیر گزیدههایی از خطبهها و نامههای امام علی (ع) -
“در محضر قرآن”
شرحی بر مفاهیم قرآنی با نگاهی تربیتی و اجتماع
فیسبوک سید علی خامنهای
آدرس پیج سید علی خامنهای در شبکه اجتماعی فیسبوک: Khamenei.ru@
توییتر سید علی خامنهای
آدرس پیج سید علی خامنهای در شبکه اجتماعی توییتر: Khamenei_fa@
⏬مقالات پیشنهادی⏬
سومین پست بختیاریزاده در استقلال مدافع 20 ساله فوتبال ایراناستقلال و پاسخ به بزرگترین ابهام
“ایول به غیرت رهبر! 💯”
بسیار آگاه و عالم